Trong khi các gốc tự do và chất chống oxy hóa là một phần tự nhiên của khung người, thì stress oxy hóa xảy ra do các gốc tự do và chất chống oxy hóa bị mất cân bằng. Căng thẳng oxy hóa rất có thể gây ra thiệt hại cho nhiều mô, lâu dần sẽ dẫn đến một số bệnh.

Căng thẳng oxy hóa, hay còn gọi là stress oxy hóa, là sự mất cân bằng giữa các gốc tự do và chất chống oxy hóa trong khung người.

Gốc tự do là các phân tử chứa oxy với số lượng electron không đồng đều, khiến chúng dễ dàng phản ứng với các phân tử khác và gây ra phản ứng hóa học chuỗi lớn trong khung người. Những phản ứng này được gọi là quá trình oxy hóa, rất có thể có lợi hoặc có hại.

Chất chống oxy hóa là những phân tử rất có thể tặng một electron cho gốc tự do mà không bị mất đi tính ổn định. Điều này giúp cho gốc tự do ổn định và ít tạo phản ứng hơn.

Oxy hóa là một quá trình bình thường và cần thiết diễn ra trong khung người. Mặt khác, stress oxy hóa xảy ra khi có sự mất cân bằng giữa hoạt động của các gốc tự do và hoạt động chống oxy hóa. Nếu hoạt động bình thường, các gốc tự do rất có thể giúp chống lại các tác nhân gây bệnh hoặc dẫn đến nhiễm trùng.

Khi có nhiều gốc tự do hơn mức mà chất chống oxy hóa rất có thể giữ cân bằng, các gốc tự do sẽ bắt đầu gây hại cho mô mỡ, DNA và protein trong khung người. Protein, lipid và DNA chiếm một phần lớn trong khung người, do đó tổn thương những thành phần này theo thời gian rất có thể dẫn đến rất nhiều bệnh. gồm có:

Căng thẳng oxy hóa cũng góp phần vào quá trình lão hóa.

Tất cả mọi người đều tạo ra một số gốc tự do tự nhiên trong khung người thông qua các quá trình, gồm có cả tập thể dục hay viêm nhiễm. Đây là hiện tượng bình thường và là một phần của hệ thống khung người phức tạp, giúp cho chúng ta khỏe mạnh.

Bạn cũng sẽ rất có thể tiếp xúc với các gốc tự do trong môi trường từ một số nguồn như:

• Khí quyển (ozone)
• Một số loại thuốc trừ sâu và chất tẩy rửa
• Khói thuốc lá
• Bức xạ
• Ô nhiễm

Chế độ ăn uống nhiều đường, chất béo và rượu cũng sẽ rất có thể góp phần tạo ra các gốc tự do.

Bạn không thể tránh hoàn toàn việc tiếp xúc với gốc tự do và stress oxy hóa. Tuy nhiên, có một số cách bạn làm để giảm thiểu tác động của stress oxy hóa đối với khung người. Điều quan trọng là làm tăng lượng chất chống oxy hóa và giảm sự hình thành các gốc tự do.

Một phương pháp ngăn ngừa stress oxy hóa là đảm bảo rằng nhận đủ chất chống oxy hóa trong chế độ ăn uống. Cách tốt nhất để khung người sản xuất chất chống oxy hóa là cung cấp 5 phần trái cây và rau quả mỗi ngày. Ví dụ về những loại trái cây và rau quả giàu chất chống oxy hóa gồm có:

• Các loại quả mọng
• Cherry (anh đào)
• Trái cây họ cam quýt
• Rau lá xanh đậm
• Bông cải xanh
• Cà rốt
• Cà chua
• Quả ô liu

Những nguồn chất chống oxy hóa trong chế độ ăn uống khác gồm có:

Lối sống lành mạnh cũng sẽ rất có thể ngăn ngừa hoặc giảm căng thẳng oxy hóa, chẳng hạn như:

• Thói quen tập thể dục đều đặn, vừa sức: Giúp tăng mức độ chống oxy hóa tự nhiên cao hơn và giảm thiệt hại do stress oxy hóa. Tập thể dục thường xuyên cũng kéo dài tuổi thọ, ít chịu ảnh hưởng của lão hóa, giảm rủi ro tiềm ẩn ung thư và bệnh tật.
• Không hút thuốc: Tránh tiếp xúc với khói thuốc.
• Thận trọng khi sử dụng với hóa chất: gồm có hóa chất tẩy rửa, tránh tiếp xúc với bức xạ không cần thiết và các nguồn tiếp xúc hóa chất khác, chẳng hạn như thuốc trừ sâu tìm ẩn trong thực phẩm hoặc sử dụng khi làm vườn.
• Có ý thức về môi trường: Các sáng kiến ​​thân thiện với môi trường đôi khi cũng giúp giảm sản sinh gốc tự do cho bạn và cộng đồng, chẳng hạn đi xe đạp.
• Dùng kem chống nắng: Kem chống nắng ngăn chặn tia cực tím gây hại cho làn da của bạn.
• Giảm lượng rượu tiêu thụ.
• Ngủ nghỉ đủ: Ngủ đủ giấc là rất quan trọng để duy trì sự cân bằng trong tất cả các hệ thống khung người. Giấc ngủ không tốt rất có thể ảnh hưởng đến tính năng não, sản xuất hormone, chất chống oxy hóa và cân bằng gốc tự do và một loạt những thứ khác.
• Tránh ăn quá nhiều: Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, ăn quá nhiều và ăn liên tục khiến khung người bạn ở trong trạng thái căng thẳng oxy hóa thường xuyên hơn. Vì vậy bạn nên ăn theo bữa đều đặn với khẩu phần nhỏ / vừa.

Mặc dù không thể tránh hoàn toàn việc tiếp xúc với các gốc tự do, nhưng bạn lựa chọn lối sống lành mạnh, gồm có chế độ ăn uống khoa học, tập thể dục thường xuyên và giữ môi trường trong sạch để giúp khung người không bị mất cân bằng oxi hóa, nhờ đó ngăn ngừa tổn thương và bệnh tật.

Ngoài việc duy trì một chế độ ăn cùng lối sống lành mạnh, bạn cũng nên chủ động xúc tiến kiểm tra thể chất định kỳ để qua đó rất có thể kiểm soát tình trạng thể chất được tốt và hiệu suất cao hơn. Gói khám thể chất tổng quát – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec hiện dành cho mọi lứa tuổi, đối tượng khách hàng khác nhau. Từ thăm khám lâm sàng phát hiện các yếu tố rủi ro tiềm ẩn gây bệnh, đến điều chỉnh, thay đổi nhằm mục tiêu dự phòng để không xảy ra bệnh. Quy trình thăm khám luôn được xúc tiến bởi đội ngũ bác sĩ giàu chuyên môn phối hợp cùng hệ thống cơ sở vật chất hiện đại, nhờ đó sẽ đánh giá tình trạng thể chất theo một cách toàn diện và chính xác nhất.

Nguồn tham khảo: healthline.com